Treść komentarza do numerycznych prognoz meteorologicznych stanowi niezależne od biura prognoz meteorologicznych opracowanie wykonane w Centrum Modelowania Meteorologicznego i nie stanowi oficjalnej prognozy synoptycznej IMGW-PIB.

Opracowanie:

dr Grzegorz Duniec, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB

Dzień 16 III oraz noc 16/17 III 2023 r.

Opis aktualnej sytuacji synoptycznej w Europie

Niż znad północnej Skandynawii przemieścił się w kierunku NE i ośrodek 985 hPa dotarł do Morza Karskiego. Front atmosferyczny związany z tym niżem rozciąga się od Morza Karskiego po Morze Jońskie, gdzie zalega kolejny wir cykloniczny o głębokości 1004 hPa. Na froncie wyodrębnione są odcinki ciepłe i chłodne. Nad Czechami zalega centrum 1025,1 hPa wyżu, który swoim zasięgiem obejmuje Polskę. Klin wysokiego ciśnienia rozciąga się na północ aż po Skandynawię. Nad zachodnią Rosją zalega układ wysokiego ciśnienia z centrum 1032,1 hPa. Nad Morzem Grenlandzkim zalega układ wysokiego ciśnienia z centrum 1020 hPa. Nad Atlantykiem zalega układ niskiego ciśnienia z centrum 980 hPa, który się wypełnia, a swym ciepłym sektorem obejmuje Wielką Brytanię. W zachodnim obszarze domeny znajduje się kolejny układ niskiego ciśnienia.

Analiza górnego pola ciśnienia

Dla wyżu znad Czech nie ma jeszcze wyodrębnionej zamkniętej cyrkulacji antycyklonicznej na wyższych poziomach w troposferze. Izohipsy są jedynie gięte na kształt klina. Niż znad Atlantyku rozbudowany ku górze. Na wszystkich poziomach izobarycznych zaznaczona zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Wzdłuż osi niżu głębokość wiru rozkłada się następująco: 114 gpdam na wysokości 850 hPa, 272 gpdam na wysokości 3km, 524 gpdam na wysokości 5,5 km oraz 876 gpdam na wysokości 9km. Z analizy geopotencjału wynika, że proces wypełniania dotarł do poziomu 850 hPa. Na wyższych poziomach wir cykloniczny nadal się pogłębia. Niż znad Morza Jońskiego rozbudowany ku górze z wyodrębnioną zamkniętą cyrkulacją cykloniczną. Na wyższych poziomach izohipsy gięte na kształt zatoki. Niż znad Morza Karskiego rozbudował się ku górze i na wszystkich poziomach wyodrębniona zamknięta cyrkulacja. Wyż nad Rosją na granicy zasięgu mapy.

Analiza górnego pola wiatru

Nad Atlantykiem, nad Wielką Brytanią, od Morza Północnego przez Niemcy aż po Włochy, Morze Adriatyckie, Morze Jońskie, Morze Śródziemne, nad zachodnią Polską oraz Europą północno wschodnią rozciąga się strefa dużych prędkości wiatru oraz prądów strumieniowych. Nad Polską zalega oś prądu strumieniowego na wysokości FL260 (7925 m), z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s. Nad Europą zachodnią (od Morza Północnego aż po Morze Śródziemne zalega kolejny prąd strumieniowy na wysokości FL320/330 (9754m/10058m), z maksymalną prędkością w osi prądu 50-60 m/s. Nad Atlantykiem również zalegają prądy strumieniowe. Od Ukrainy przez Białoruś aż po Morze Białe i Morze Barentsa rozciąga się prąd strumieniowy na wysokości FL280/270 (8534m/8230m) z maksymalną prędkości w osi prądu 45-65 m/s.

Tropopauza

Nad Bałtykiem zalega niż tropopauzy (tropopauza wykazuje obniżenie do poziomu FL210 (6400 m). W rejonie Morza Norweskiego zalega drugi niż tropopauzy (tropopauza wykazuje obniżenie do poziomu FL190 (5790 m). Nad Atlantykiem zalega trzeci niż tropopauzy (tropopauza wykazuje obniżenie do poziomu FL270 (8230m). Nad Morzem Egejskim zalega czwarty niż tropopauzy (tropopauza wykazuje obniżenie do poziomu FL300 (9144m). Nad południową Francją zalega wyż tropopauzy (tropopauza wykazuje podniesienie do poziomu FL400 (12192m).

Rozwój sytuacji barycznej nad Europą w horyzoncie 24 godzin

W dalszym ciągu nad wschodnią Europą zalegać będzie zatoka w której zalega front atmosferyczny. Prawdopodobnie centrum znad Morza Karskiego przemieści się na wschód i znajdzie się poza domeną mapy.

Wyż z ośrodkiem nad Czechami będzie się przemieszczał się w kierunku E/NE i obejmie obszar Europy wschodniej, północno wschodniej, południowo wschodniej oraz południowej. Klin tego wyżu obejmie także rejon Skandynawii oraz Morza Norweskiego.

Niż znad Atlantyku będzie dalej się wypełniał i okludował. Ciepły sektor będzie się zmniejszał. Do godzin nocnych prawdopodobnie dojdzie do utworzenia nowego wiru cyklonicznego w punkcie okluzji. Po północy nowo utworzony ośrodek znajdzie się nad Morzem Północnym. Pofalowany front okluzji połączony będzie z rozległym frontem atmosferycznym, z ciepłych i chłodnym odcinkiem. Do południowych godzin w środę, dojdzie do przebudowy pola barycznego i termicznego. Pewien fragment frontu atmosferycznego ulegnie frontolizie. Uprzednio utworzony w punkcie okluzji wir zacznie się pogłębiać, a na starym froncie okluzji utworzy się nowy front ciepły i chłodny. Drugi ośrodek na froncie okluzji w dalszym ciągu będzie się wypełniał. Pozostały, już samodzielny odcinek frontu, zalegać będzie w zatoce nad Europą zachodnią. Nad Atlantykiem zalegać będzie kolejny układ niskiego ciśnienia, który będzie się wypełniał.

Analiza górnego pola ciśnienia w horyzoncie 24 godzin.

Oba układy niskiego ciśnienia znad Atlantyku rozbudowane ku górze i nadal z dobrze wyodrębnioną cyrkulacją cykloniczną. Nowo utworzony niż w punkcie okluzji, zacznie się rozbudowywać ku górze i już jutro na wysokości 850 hPa pojawi się zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Jednak z wysokością izohipsy będą się szybko prostować. Na wysokości 500 hPa izohipsy będą jeszcze gięte na kształt zatoki, ale o małym promieniu krzywizny. Układ wysokiego ciśnienia znad Europy wschodniej nadal zaznaczy się na wyższych poziomach w postaci klina. Brak zamkniętej cyrkulacji antycyklonicznej.

Analiza górnego pola wiatru w horyzoncie 24 godzin

W ciągu 24 godzin brak istnych zmian w rozkładzie pola wiatru. Obecnie zalegający nad Polską prąd strumieniowy rozmyje się. Od zachodu nasunie się kolejny prąd strumieniowy. O godzinie 12 UTC oś prądu strumieniowego zalegać powinna na wysokości FL290 (8839m). Pionowy zasięg prądu powinien obejmować obszar FL210/340 (6400m/10363m). Nad Polską oś prądu będzie przebiegać prawie południkowo i przemieszczać się będzie na wschód. Maksymalna prędkość wiatru w osi prądu wyniesie 60 m/s. Wieczorem nad obszar Polski północno zachodniej nasunie się kolejna oś prądu, która w nocy już będzie zalegała nad Polską północną i centralną na wysokości FL310 (9449m) z maksymalną prędkością w osi prądu 50 m/s.

Z symulacji numerycznych widać przemieszczającą się z centrum na wschód, na poziomie 300 hPa, strefę silnych wiatrów o prędkości 50-55 m/s.

Tropopauza w horyzoncie 24 godzin

W nocy wystąpią aż trzy wyże tropopauzy (gdzie tropopauza wykazywać będzie podwyższenie). Nad Atlantykiem FL340 (10363m), nad południową Francją oraz nad północną Afryką na poziomie FL430 (13106m).

Analiza termiczna troposfery

Nad Skandynawią, nad Morze Norweskim, nad Morze Północnym oraz Morzem Barentsa a także w zatoce chłodu nad Bałtykiem i częściowo nad Polską i północno zachodnią Rosją zalega chłodne powietrze arktyczne. Na pozostałym obszarze Europy zalega cieplejsza masa polarno-morskiego powietrza. W rejon płw. Iberyjskiego dociera powietrze zwrotnikowe.

W rejonie od Morza Północnego przez Europę centralną, aż po Morze Barentsa, obszar zagęszczonych izoterm, wygiętych w kształt zatoki. Do Polski zacznie napływać powietrze z północnego zachodu. We wschodniej Polsce występuje jeszcze dodatki kąt adwekcji, a więc adwekcja chłodu. Na zachodzie występuje ujemny kąt adwekcji wskazujący na adwekcję ciepła.

Z analizy map topografii barycznej względnej wynika, że piękna zatoka chłodu zalega jeszcze nad wschodnią Polską, która z upływem czasu będzie odsuwała się na wschód, a od zachodu zacznie nasuwać się klin ciepła i napływ powietrza polarno-morskiego.

Analiza pola wilgotności w pionowym profilu w troposferze

W dzień, na wysokości 850 hPa, zalegać będzie warstwa o dość dużej wilgotności powietrza 60-99%. Na zachodzie kraju wilgotność mała 10-30%. W nocy strefa zwiększonej wilgotności zalegać będzie na wschodzie kraju. Na pozostałym obszarze wilgotność niska 10-30%.

Na wysokości 500 hPa, w ciągu dnia, wilgotność niska. Jedynie na krańcach zachodnich wzrost wilgotności do 60-70%. W nocy na terenie całego kraju wilgotność duża i bardzo duża, 60-99%.

W ciągu dnia, na wysokości 300 hPa, wilgotność duża na zachodzie kraju oraz w wąskim pasie przebiegającym od Pobrzeża przez dzielnice centralne po woj. opolski i śląskie. W nocy strefa zwiększonej wilgotności zwiększy się. Na północy kraju wilgotność bardzo duża, 95-99%.

Powyższy wyniki symulacji numerycznych mają odzwierciedlenie w najnowszym sondażu aerologicznym.

Prognoza zachmurzenia

Prognoza zachmurzenie otrzymana jest w oparciu o symulacje numeryczne i jest to prognoza orientacyjna. Ponieważ procesy mikrofizyczne zachodzące w chmurach muszą być parametryzowane, ze względu na fakt, że są to procesy zachodzące w skali mniejszej niż rozdzielczość siatki obliczeniowej, co może skutkować przeszacowaniem wielkości zachmurzenia. Innym przykładem, np. w modelu COSMO, jest występowanie niewysterczająco dobrze odwzorowanego mieszania na wierzchołku warstwy granicznej co skutkować może zbyt wolnym rozpraszaniem chmur Stratocumulus i zawyżaniem wielkości pokrycia nieba ww. chmurami. Prognoza rodzajów chmur przygotowana w oparciu o analizę procesów fizycznych zachodzących w atmosferze.

Zachmurzenie ogólne małe i umiarkowane. W nocy od zachodu wzrost zachmurzenia do dużego i całkowitego. Jedynie sektor południowo wschodniej Polski pozostanie bezchmurny.

Zachmurzenie z podstawami w piętrze niskim. W dzień zachmurzenie umiarkowane i małe. Na niebie Cumulus w różnym stadium rozwoju oraz lokalnie Stratocumulus. Pod wieczór chmury Cumulus będą się przekształcać w chmury Stratocumulus cumulogenitus. W północno wschodnim sektorze kraju możliwe chmury Cumulonimbus. W nocy w północno wschodnim sektorze kraju mogą tworzyć się niskie chmury Stratus nebulosus, a później mgły. Na pozostałym obszarze brak zachmurzenia ww. piętrze chmur.

W dzień we wschodniej połowie kraju możliwe sporadycznie chmury Altocumulus. W godzinach wieczornych i nocnych wzrost zachmurzenia chmurami Altocumulus stratiformis.

W ciągu dnia możliwe chmury Cirrus fibratus/spissatus/uncinus. Możliwe także chmury Cirrocumulus występujące w towarzystwie chmur Cirrus. W nocy, od zachodu, wzrost zachmurzenia do dużego. Na niebie chmury Cirrus, Cirrostratus lokalnie Cirrocumulus.

Prognoza opadów

W dzień i wieczorem we wschodnim sektorze kraju możliwe lokalnie opady przelotne deszczu i/lub śniegu. Opady z upływem czasu będą słabnąć. W nocy bez opadów.

Fog Stability Index

FSI: 2(T2m – T850) + 2(T2m – Td2m) + w850

T2m – Temperatura powierzchni, T850 – temperatura na 850 hPa, Td2m – temperatura punktu rosy przy powierzchni

w850 – prędkość wiatru na 850 hPa w węzłach

FSI Prawdopodobieństwo mgły radiacyjnej

FSI>55 niskie

31>FSI>55 średnie

FSI<31 wysokie

Z analizy sytuacji synoptycznej oraz numerycznych obliczeń wskaźnika FSI oraz T-Td a także wilgotności powietrza wynika, że w rejonie północno wschodniej Polski, w woj. warmińsko-mazurskim, woj. podlaskim, lokalnie w centrum, w woj. mazowieckim, woj. lubelskim możliwe wystąpienie mgieł ograniczających widzialność do 300-500 metrów. Na pozostałym obszarze mogą wystąpić zamglenia ograniczające widzialność do 4-5 km. We wschodniej części kraju możliwy szron.

Prognoza porywów wiatru

W godzinach nocnych w Sudetach porywy wiatru do 90 km/h.

Pozostałe numeryczne prognostyczne wartości pól meteorologicznych są dostępne pod adresem cmm.imgw.pl