Często Zadawane Pytania (FAQ)
Co oznaczają pojęcia „anomalia średniej temperatury powietrza", „anomalia sumy opadów atmosferycznych" ?
Anomalię średniej temperatury powietrza oraz anomalię sumy opadów atmosferycznych określa się na podstawie norm klimatycznych, które przedstawiają uśrednione warunki klimatyczne w Polsce w trzydziestoletnim okresie normalnym 1991-2020.
Anomalia średniej temperatury powietrza jest to odchylenie prognozowanej średniej temperatury powietrza w analizowanym okresie (tutaj tydzień) od średniej tygodniowej temperatury z trzydziestoletniego okresu referencyjnego .
Gdy przewidywana jest dodania anomalia średniej temperatury powietrza można zakładać, że prognozowany tydzień będzie cieplejszy od średniej tygodniowej temperatury jaka wystąpiła w tych samych tygodniach w latach 1991-2020. Gdy przewidywana jest ujemna anomalia średniej temperatury powietrza można zakładać, że prognozowany tydzień będzie chłodniejszy od średniej tygodniowej temperatury jaka wystąpiła w tych samych tygodniach w latach 1991-2020.
Anomalia sumy opadów atmosferycznych jest to stosunek prognozowanej sumy opadu w analizowanym okresie (tutaj tydzień) do średniej tygodniowej sumy opadu z trzydziestoletniego okresu referencyjnego .
Gdy przewidywana jest anomalia sumy opadów atmosferycznych powyżej 100 % normy wieloletniej można zakładać, że prognozowany tydzień będzie bardziej mokry od średniej tygodniowej sumy opadów jaka wystąpiła w tych samych tygodniach w latach 1991-2020. Gdy przewidywana jest anomalia sumy opadów atmosferycznych poniżej 100 % normy wieloletniej można zakładać, że prognozowany tydzień będzie bardziej suchy od średniej tygodniowej sumy opadów jaka wystąpiła w tych samych tygodniach w latach 1991-2020.
Co oznaczają pojęcia „powyżej normy", „poniżej normy" i „w normie"?
Średnią tygodniową temperaturę powietrza/tygodniową sumę opadów atmosferycznych dla danego tygodnia prognozuje się w odniesieniu do normy wieloletniej przyjmowanej za okres 1991-2020. Wartości średniej tygodniowej temperatury/tygodniowej sumy opadów z tego 30-letniego okresu sortuje się od najniższej do najwyższej, 10 najniższych wartości wyznacza średnią temperaturę/sumę opadów w klasie „poniżej normy”, 10 środkowych „w normie”, a 10 najwyższych „powyżej normy”.
Gdy przewidywana jest średnia temperatura/suma opadów:
- poniżej normy można zakładać, że prognozowany tydzień będzie chłodniejszy/bardziej suchy od co najmniej 20 obserwowanych, tych samych tygodni w latach 1991-2020,
- w normie można zakładać, że prognozowany tydzień będzie podobny do typowych 10 obserwowanych, tych samych tygodni w latach 1991-2020.
Należy pamiętać, że prognozowana średnia temperatura odnosi się do średniej temperatury całego tygodnia, do temperatury notowanej zarówno za dnia, jak i w nocy. Prognozowana suma opadów odnosi się do sumy opadów ze wszystkich dni w tygodniu. W prognozach nie jest określany rodzaj opadu (śnieg lub deszcz).
Jakie modele prognostyczne wykorzystuje IMGW-PIB do opracowywania prognoz długoterminowych-tygodniowych?
Opracowując prognozę długoterminową-tygodniową, IMGW-PIB wykorzystuje model ECMWF EPS 46. Model oparty jest na operacyjnych danych prognostycznych Europejskiego Centrum Prognoz Średnioterminowych (European Centre for Medium-Range Weather Forecast, ECMWF), które IMGW-PIB na bieżąco otrzymuje dzięki umowie zawartej w 2020 roku. Model ECMWF EPS 46 dostarcza codziennie prognozę temperatury powietrza i opadu na następne 46 dni, w postaci tygodniowych rozwiązań. Prognozowane parametry pozyskuje się z 100 realizacji tego samego wyprzedzenia, różniących się między sobą parametryzacją (tzw. prognoza wiązkowa).
Dlaczego prognozy długoterminowe obarczone są dużą niepewnością i mogą się od siebie różnić?
Pomimo coraz większej mocy obliczeniowej superkomputerów i szerokiej wiedzy o procesach pogodowych, wciąż nie można uniknąć błędów i różnic w prognozach na tak długi okres w przyszłość. Wynikają one zarówno z ryzyka wystąpienia nagłych (często lokalnych) zjawisk meteorologicznych, które mogą zaburzyć prognozowane procesy pogodowe, jak i z samej różnorodności wykorzystywanych w modelach prognostycznych założeń fizycznych oraz równań matematycznych i statystycznych. Nie jest możliwy dokładniejszy opis przewidywanej pogody z tak dużym wyprzedzeniem. Należy pamiętać, że prognoza jest orientacyjna, ma charakter eksperymentalny i dotyczy średniego przebiegu dla całego prognozowanego regionu i danego okresu prognostycznego.
