Treść komentarza do numerycznych prognoz meteorologicznych stanowi niezależne od biura prognoz meteorologicznych opracowanie wykonane w Centrum Modelowania Meteorologicznego i nie stanowi oficjalnej prognozy synoptycznej IMGW-PIB.

Opracowanie:

dr Grzegorz Duniec, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB

Sytuacja synoptyczna w Europie z godziny 18 UTC, 17 V 2023 roku

Od Morza Barentsa, przez Skandynawię, wschodnią Łotwę i Litwę, zachodnią Białoruś i Ukrainę, aż po Bałkany i Morze Adriatyckie rozciąga się pofalowany front atmosferyczny. Nad Skandynawią zalega punkt zwarcia frontów i odcinek frontu okluzji. Ruch frontu na wschód jest przyblokowany zalegającym nad zachodnią Rosją wyżem. Nad Atlantykiem zalega obszar podwyższonego ciśnienia z dwoma centrami. Jeden w ośrodków zalega w pobliżu Wysp Brytyjskich z centrum 1030,2 hPa, na osi klina, który sięga nad Europę zachodnią. Drugi zalega nad Atlantykiem. W tym polu barycznym rozpoczął się proces utworzenia się nowego antycyklonu w odgałęzieniu już istniejącego wyżu. Na południowym zachodzie od Islandii znajduje się średniej głębokości wir cykloniczny, który jest w stadium okludowania i maksymalnej głębokości. Nad Płw. Iberyjskim i nad Płw. Apenińskim zalegają płytkie niże termiczne.

W południowo wschodniej Polsce występowały wyładowania doziemne oraz międzychmurowe.

Analiza górnego pola ciśnienia z dnia 17 V 2023 roku, godzina 12 UTC

Nad zachodnią Rosją zalegający wyż jest niskim układem barycznym, z zamkniętą cyrkulacją antycykloniczną aż do poziomu 700 hPa. Wyżej nad Europą wschodnią zalega klin. Nad Skandynawią na wysokości 850 hPa oraz 700 hPa zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Na wyższych poziomach izohipsy gięte na kształt zatoki. Nad Atlantykiem zalega wir antycykloniczny, z zamkniętą cyrkulacją na wysokości 850 hPa. Wzdłuż klina na wskutek podniesienia się powierzchni izobarycznej doszło do utworzenia drugiej zamkniętej cyrkulacji antycyklonalnej. Powyżej izohipsy są gięte na kształt klina. Nad Europą południową obszar słabogradientowy.

Analiza górnego pola wiatru

W odległości około 400-700 km na zachód od zatoki, w której zalega rozległy pofalowany front atmosferyczny, na wysokości FL320-340, znajduje się prąd strumieniowy, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-65 m/s. Pionowy zasięg prądu obejmuje obszar FL220/420. Nad Atlantykiem, Islandią, Wyspami Brytyjskimi występuje prąd strumieniowy na wysokości FL340-360, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-55 m/s. Nad Sycylią, nad Morzem Jońskim oraz Śródziemnym zalega prąd strumieniowy na wysokości FL340, z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s.

Z symulacji numerycznych na godzinę 18 UTC wynika, że obszar maksymalnej prędkości znajduje się nad Bałtykiem.

Tropopauza

Na wschód Kijowa zalega wyż tropopauzy (tropopauza wykazuje w tym rejonie podwyższenie i znajduje się na wysokości FL420). Na północ od Morza Czarnego występuje niż tropopauzy (tropopauza wykazuje w tym rejonie obniżenie i znajduje się na wysokości FL340).

Rozkład pola prawdopodobieństwa ugięcia tropopauzy.

Analiza termiczna troposfery

Nad Morzem Norweskim aż po Skandynawię zalega powietrze arktyczne. Nad zachodnią Rosją, w obszarze wyżu, znajduje się powietrze polarno-kontynentalne. Na pozostałym obszarze powietrze polarno-morskie. Na wysokości 500 hPa nad Skandynawią znajduje się centrum chłodu, z zamkniętą izotermą -26 st. C. Również na wysokości 300 hPa, nad Zatoką Botnicką oraz częściowo nad Bałtykiem zamknięta izoterma -44 st. C. Nad Europą wschodnią zalega klin ciepła. Nad Europą zachodnią zatoka chłodu.

Kierunek przepływu mas powietrza na wysokości 500 hPa, 17 V 2023, godzona 23. www.windy.com

Wschodnie rejony kraju na skraju klina ciepła. Polska zachodnia na skraju zatoki chłodu.

Rozwój sytuacji barycznej nad Europą

W czwartek klin wyżowy znad Europy zachodniej rozbuduje się na wschód i częściowo obejmie Polskę. Rozległa zatoka z pofalowanym frontem nieznacznie przemieści się na wschód. Punkt zwarcia frontów przesunie się nad Płw. Kolski i w ciągu następnej doby przemieszczać się będzie w kierunku NNE. Nad północno zachodnią Rosją, w granicach domeny obliczeniowej, widoczny będzie wyż. Nad Islandią zalegać będzie układ niskiego ciśnienia z centrum 990 hPa. Nad Morzem Norweskim znajdzie się płytki niż z ośrodkiem 1005 hPa. Nad Atlantykiem umocni się wyż, który po południu zacznie słabnąć. W nocy z czwartku na piątek, w wyniku przebudowy pola barycznego, front ciepły przemieści się na zachód zatem wschodnie i centralne rejony kraju będą w jego zasięgu. Nad Bałtykiem utworzy się na osi klina, w wyniku wzrostu ciśnienia, zamknięta cyrkulacja antycykloniczna. Nad Płw. Iberyjskim, Morzem Śródziemnym, zalega obszar obniżonego ciśnienia. W środę w rejonie Sycylii oraz Morza Śródziemnego utworzy się słaby wyż.

Rozwój górnego pola ciśnienia

Wyż zalegający nad Atlantykiem i klinem sięgającym nad Europę zachodnią, jest niskim układem barycznym, z zamkniętą cyrkulacją antycykloniczną. Wyżej izohipsy gięte na kształt klina. Proces słabnięcia dotrze do poziomu 850 hPa. Wysokość powierzchni izobarycznych obniży się. Na wyższych poziomach wysokość powierzchni izobarycznych zwiększy się. Natomiast na wysokości 300 hPa ponownie widoczne będzie zmniejszenie się wysokości powierzchni izobarycznej. Na osi klina, w wyniku podniesienia się powierzchni izobarycznych, utworzy się zamknięta cyrkulacja antycyklonalna, która będzie już widoczna na wysokości 850 hPa, z ośrodkiem 160 gpdam. Nad Skandynawią i Morzem Norweskim zalegać będzie klin, którego oś pochylona będzie na zachód, w kierunku cieplejszej masy powietrza. W czwartek nad Płw. Kolskim i Morzem Białym oraz północną Skandynawią izohipsy będą gięte na kształt zatoki. W wyniku utworzenia się cyrkulacji antycyklonicznej nad Bałtykiem izohipsy na wysokości 850 hPa wyprostują się. Nad Europą zachodnią i południowo zachodnią, na wysokości 500 hPa oraz 300 hPa zalegać będzie zatoka. Nad Skandynawią, Morzem Norweskim, Atlantykiem i Islandią występować będzie duże zagęszczenie izohips, co wskazuje na wzrost prędkości wiatru w tym obszarze.

Rozwój górnego pola wiatru

Nad Bałtykiem, Estonią, Płw. Kolskim, Morzem Białym i Barentsa znajdować się będzie Jet Stream na wysokości FL310, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-55 m/s. W rejonie Morza Norweskiego zalegać będzie prąd strumieniowy na wysokości FL290, z maksymalną prędkością w osi prądu 47,5 m/s. Nad Atlantykiem i wschodnią Islandią występować będzie prąd strumieniowy na wysokości FL330, z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s.

W dzień, na wysokości 9 km na północy i na zachodzie kraju, występować będzie pole zwiększonej prędkości wiatru. Z upływem czasu wiatr osłabnie.

Na zachód od Islandii występować będzie proces intensyfikacji prędkości wiatru na wysokości 9 km. Strefa wiatru będzie przemieszczała na wschód i już w piątek dotrze do granic zachodnich Islandii.

Rozwój tropopauzy

Nad Ukrainą znajdzie się wyż tropopauzy (tropopauza wykaże w tym rejonie podwyższenie i znajdzie się na wysokości FL410).

Rozwój warunków termicznych troposfery

W ciągu najbliższej doby rozkład mas powietrza nad kontynentem nie ulegnie istotnym zmianom.

Przepływ mas powietrza na wysokości 500 hPa, 18 V 2023 roku, godzina 12. www.windy.com

W czwartek rozkład właściwości termicznej masy powietrza będzie zachowany. W ciągu najbliższej doby zatoka chłodu zostanie wyparta, a od wschodu cofnie się klin ciepła. Prawdopodobnie, w piątek pogodę w kraju będzie kształtował front ciepły przemieszczający się ze wschodu na zachód lub SE na NW. Z piątku na sobotę nastąpi frontoliza i front się rozmyje.

Ewolucja pola wilgotności w troposferze

W zasięgu frontu, na wschodzie Polski, na wysokości 850 hPa, wilgotność wysoka. Na pozostałym obszarze duża, ze strefami spadku wilgotności do 50 %.

W ciągu dnia, na wysokości 500 hPa, w pasie Polski wschodniej, aż po centralną oraz lokalnie w wąskim pasie na zachodzie i północnym zachodzie kraju wilgotność od umiarkowanej do wysokiej. W nocy strefa dużej wilgotności zawęzi się, co skutkować będzie zmniejszeniem wilgotności do 20-50% w południowo wschodniej Polsce. Na zachodzie kraju wilgotność wynosić będzie około 50 %.

Na wysokości 9 km dominować będzie wilgotność wysoka, 95-99%.

Prognoza zachmurzenia

Symulacje numeryczne pola zachmurzenia całkowitego, z wykorzystaniem kilku modeli numerycznych prognoz pogody (ICON, ECMWF, AROME, COSMO, GFS), wskazują na różne scenariusze. Jedynie zgodność wyników dotyczy obszaru Polski wschodniej, która będzie w zasięgu frontu ciepłego. Na zachodzie kraju występują rozbieżności, prawdopodobnie występować będzie zachmurzenie umiarkowane oraz duże. Na zachmurzenie to złoży się pokrycie nieba przez chmury różnych pięter. Szczegółowy rozkład pola zachmurzenia, na poszczególnych piętrach, na załączonych poniżej mapach. Różnice w symulacjach wynikają z wielu czynników, a mianowicie różnych schematów parametryzacyjnych stosowanych do opisu procesów mikrofizycznych zachodzących w chmurach, różnych schematów numerycznych zastosowanych w obliczeniach oraz różnych siatek numerycznych.

W ciągu dnia występować będą chmury Stratocumulus, Cumulus. W nocy należy oczekiwać chmur Stratocumulus oraz Stratus.

W strefie zachmurzenie piętra średniego na niebie należy spodziewać się chmur Altostratus (w ciągu dnia wschodnie/południowe wschodnie rejony kraju), na pozostałym obszarze Altocumulus.

Na niebie należy spodziewać się chmur Cirrus, Cirrostratus. Na północy kraju lokalnie możliwy Cirrocumulus.

Prognoza pola opadu

Należy spodziewać się opadów deszczu oraz miejscami mżawki w południowo wschodniej i wschodniej części kraju. Po południu strefa opadów będzie węższa. Jednak już wieczorem strefa deszczu, lokalnie mżawki, zacznie przemieszczać się w kierunku północno zachodnim/zachodnim.

Prognoza pola wiatru

W ciągu dnia występować będą porywy wiatru, do 50 km/h na północy kraju.

Prognoza widzialności

W strefie opadów występować będzie ograniczenie widzialności do 3-5 km.

Prognoza przymrozków

Z symulacji pola temperatury powierzchni gruntu (model AROME oraz ICON) wynika, że w nocy z czwartku na piątek, w woj. pomorskim oraz zachodnio-pomorskim, lokalnie mogą wystąpić przygruntowe przymrozki.

Komentarz opracowano o godzinie 2:45, 18 V 2023 roku.