Treść komentarza do numerycznych prognoz meteorologicznych stanowi niezależne od biura prognoz meteorologicznych opracowanie wykonane w Centrum Modelowania Meteorologicznego i nie stanowi oficjalnej prognozy synoptycznej IMGW-PIB.

Opracowanie:

dr Grzegorz Duniec, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB

Dzień 21 i 22 oraz noc 21/22 i 22/23 IV 2023 r.

Opis sytuacji synoptycznej w Europie z godziny 06 UTC, 21 IV 2023 roku

Nad Norwegią nadal zalega układ wysokiego ciśnienia z centrum 1031,9 hPa. Wyż osłabł. W jego obszarze znajduje się wtórny ośrodek z centrum 1030 hPa w rejonie Morza Norweskiego. Wyż klinem sięga aż po Bałkany w tym obejmuję także Polskę. Nad Atlantykiem, Islandią, Morzem Norweskim, Skandynawią północną oraz Morzem Barentsa zalega zatoka, w której znajduje się pofalowany front atmosferyczny z wyodrębnionymi fragmentami frontu o charakterze frontu ciepłego i chłodnego. Nad Grenlandią zalega kolejny układ wysokiego ciśnienia z ośrodkiem 1043 hPa. Nad Europą zachodnią znajduje się zatoka, w której zalega pofalowany front okluzji, który w minionych dniach kształtował pogodę w Polsce. Nad Francją zalega kilka linii zbieżności. Nad Atlantykiem znajduje się średnio głęboki układ niskiego ciśnienia z centrum 980 hPa. Układ jest w stadium okludowania. W ciągu ostatniej doby układ się pogłębiał, następnie zaczął się wypełniać po czym ponownie pogłębił się. Na północ od Morza Czarnego znajduje się zafalowany front okluzji.

Analiza górnego pola ciśnienia z dnia 20/21 IV 2023 roku, godzina 12/00 UTC

Wyż znad Skandynawii nadal dobrze widoczny na wyższych poziomach, z wyodrębnioną zamkniętą cyrkulacją antycykloniczną. Proces słabnięcia dotarł do poziomu 300 hPa. Jedynie na wysokości 700 hPa nie zmieniła się wysokość powierzchni izobarycznej. Nad Europą zachodnią rozbudowana ku górze zamknięta cyrkulacja cykloniczna widoczna na wszystkich poziomach. W ciągu ostatnich 12 godzin wysokość powierzchni izobarycznych nie uległa zmianie. W rejonie Morza Czarnego rozbudowana ku górze cyrkulacja cykloniczna z wyodrębnioną zamknięta cyrkulacją. Nad Atlantykiem również rozbudowana ku górze cyrkulacja cykloniczna. W ciągu ostatnich 12 godzin, na poziomie 850 hPa, układ się pogłębił. Na pozostałych poziomach wysokość powierzchni izobarycznych nie zmieniła się.

Analiza górnego pola wiatru

Nad Morzem Norweskim i Skandynawią zalegają dwa prądy strumieniowe. Jeden z nich położony bardziej na północ znajduje się na wysokości FL290 (8839 m) z maksymalną prędkością w osi prądu 50-60 m/s. Pionowy zasięg prądu strumieniowego obejmuje obszar FL210/350 (6400/10668 metrów). Drugi prąd strumieniowy, zalegający bardziej nad centralną Skandynawią, znajduje się na wysokości FL340 (10363 metrów) z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s. Nad Atlantykiem zalegają trzy prądy strumieniowe na wysokości FL310 i FL370 9449m oraz 11278 metrów. Maksymalna prędkość w osi prądu 45-55 m/s. Nad Morzem Północnym znajduje się kolejny prąd strumieniowy na wysokości FL310 (9449 metrów) z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s. Nad południowym rejonem Wysp Brytyjskich zalega siódmy prąd strumieniowy na wysokości FL250 (7620 metrów) z maksymalną prędkością w osi prądu 50 m/s. Nad Francją zalega ósmy prąd strumieniowy na wysokości FL280 (8534 metrów) z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s. Nad zachodnią Rosją zalegają kolejne dwa prądy strumieniowe.

Tropopauza

W rejonie Morza Norweskiego i Norwegii zalega wyż tropopauzy (tropopauza wykaże podwyższenie do poziomu FL410 (12497metrów), który zalega na rozbudowanym układem wysokiego ciśnienia. Wysokość tropopauzy nad Polska znajduje się na wysokości FL350 (10668 metrów).

Analiza termiczna troposfery

Nad północno zachodnia Rosją, Morzem Barentsa, nad północną częścią Morza Norweskiego, północną Skandynawią zalega powietrza arktyczne. Nad zachodnią Europą znajduje się przetransformowane powietrze arktyczne stare. Europę wschodnią, w tym i częściowo Polska, w zasięgu powietrza kontynentalnego. Nad pozostałym obszarem zalega powietrze polarno-morskie o zróżnicowanych właściwościach termicznych. Płw. Iberyjski w zasięgu bardzo ciepłego powietrza polarno-morskiego.

Do Polski napływa powietrze z północnego wschodu. W południowo wschodniej Polsce zalega chłodniejsze powietrze.

Rozwój sytuacji barycznej nad Europą

Wyż znad Grenlandii będzie się umacniał i rozbudowywał się w kierunku południowym i południowo wschodnim. Wyż znad Skandynawii będzie nadal słabł. Zalegająca nad Atlantykiem, Islandią, Morzem Norweskim, Skandynawią północną oraz Morzem Barentsa powierzchnia frontowa ulegnie deformacji falowej. Płytki wir cykloniczny, w sobotę o północy, zalegać będzie nad Morzem Barentsa. Zatoka z frontem ciepłym znajdzie się nad Skandynawią. W sobotę w dzień nad Płw. Kanin znajdzie się płytki ośrodek wiru cyklonicznego z łukowatym frontem atmosferycznym zalegającym nad Skandynawią. Powierzchnia frontowa będzie nadal przemieszczała się na wschód. Wyż znajdujący się nad północno zachodnią Rosją będzie słabł i już w sobotę w dzień i w niedzielę, jego miejsce zostanie zajęte przez powierzchnię frontową. W niedzielę w rejonie J. Onegi rozbuduje się wyż, który nie będzie podlegał dalszemu rozwojowi, ponieważ w poniedziałek już się rozmyje. Na zachód od Islandii zalegać będzie umiarkowanie głęboki wir cykloniczny z rozległą zatoką, w której będzie znajdowała się powierzchnia frontowa. W wyniku rozbudowy wyżu znad Grenlandii, pole baryczne w obrębie układu niskiego ciśnienia, ulegnie przebudowie. W sobotę front okluzji zalegać będzie nad Morzem Północnym. Drugi płytki niż znajdzie się w rejonie Belgii. W niedzielę płytki ośrodek niżowy zalegać będzie nad południową Norwegią a związany z nim front atmosferyczny będzie kształtował pogodę w Polsce. W sobotę o północy, nad Morzem Śródziemnym, znajdzie się płytki niż. W sobotę w dzień i w niedzielę południowa oraz południowo wschodnia Europa w zasięgu obszaru podwyższonego ciśnienia.

Należy mieć na uwadze, że prognostyczne mapy synoptyczne powstają w oparciu o symulacje numeryczne. Ponieważ różne konsorcja meteorologiczne symulują procesy zachodzące w atmosferze przy użyciu różnych modeli, dlatego wyniki mogą się różnić, tym bardziej rozkład powierzchni frontowych, które nie są symulowane, a jedynie kreślone przez synoptyka z biura prognoz danej służby meteorologicznej w oparciu o konkretne kryteria stosowane w meteorologii synoptycznej, dlatego rozkład frontów może się różnić. W niedzielę widać zgodność, że Polska powinna być w zasięgu frontu atmosferycznego.

Rozwój górnego pola ciśnienia

Niż znad Wysp Brytyjskich a później nad południową Norwegią widoczny będzie na wyższych poziomach. W niedzielę na wysokości 850 hPa widoczna będzie dobrze zamknięta cyrkulacja. W sobotę również będzie widoczna zamknięta cyrkulacja cykloniczna na wszystkich poziomach aż do 300 hPa. W niedzielę jedynie na wysokości 850 hPa będzie zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Na wyższych poziomach izohipsy będą gięte jedynie na kształt zatoki. Niż znad Morza Barentsa będzie nadal dobrze widoczny na wyższych poziomach izobarycznych z zamknięta cyrkulacją cykloniczną. Na poziomie 850 hPa nastąpi niewielkie pogłębienie. Na wyższych poziomach powierzchnie izobarycznie podniosą się. Wir cykloniczny nad Atlantykiem także rozbudowany będzie w pionie z dobrze wyodrębnioną zamkniętą cyrkulacją cykloniczną. Na poziomie 850 hPa nastąpi obniżenie powierzchni barycznej. Na wyższych poziomach nastąpi podniesie powierzchni izobarycznych. Na południu Europy izohipsy gięte na kształt klina i z wysokością bardzo szybko się prostują.

Rozwój warunków termicznych troposfery

Z północy w kierunku południowo zachodnim, w rejon Morza Norweskiego, rozbuduje się zatoka chłodu, która w niedzielę dotrze do północnego obszaru Wysp Brytyjskich. Północna Skandynawia, Morze Barentsa i częściowo Morze Norweskie w zasięgu zimnego powietrza arktycznego. Nad Wielką Brytanią prawdopodobnie zalegać będzie cieplejsze powietrze arktyczne, które ostatnio zalegało w centrum Europy oraz na zachodzie kontynentu i które podlega dalszej transformacji i przemieszcza się na zachód. Obie masy powietrza arktycznego oddzielone frontem okluzji. Wschodnia Europa nadal w zasięgu powietrza kontynentalnego, które będzie się transformowało. Na południu Europy zalegać będzie powietrze polarno-morskie. W sobotę klin ciepła sięgnie w rejon Niemiec. Oś klina będzie przemieszczał się na wschód. Z symulacji numerycznych wynika, że oś klina powinna zalegać nad Polską, Litwą aż po Łotwę.

Z analizy mapy topografii barycznej względnej widać, nasuwający się z zachodu klin ciepła. W sobotę zachodni rejon kraju będzie już w zasięgu cieplejszej masy powietrza. Na wschodzie będzie chłodniej. W niedziele, jedynie krańce południowo wschodniej Polski, będą w zasięgu chłodniejszego powietrza. Pozostały obszar w zasięgu cieplejszej masy. Oś klina powinna zalegać nad Polska w kierunku NE/SW.

Na mapie TB700 oraz TB500 nad Polska występuje ujemny kąt adwekcji co wskazuje na adwekcję ciepła.

Potwierdza to symulacja pola temperatury na wysokości 500 hPa.

Analiza pola wiatru na wysokości 300hPa

Z symulacja numerycznych pola wiatru na wysokości 9 km widać zwiększony obszar pola prędkości wiatru o wartości 30 m/s nad północno wschodnią Polską. Również w sektorze Polski wschodniej należy spodziewać się prędkości wiatru rzędu 20 m/s. W sobotę w ciągu dnia oraz w niedzielę w sektorze Polski wschodniej nadal utrzymywać się będą zwiększone pole prędkości wiatru osiągające wartość 15-20 m/s. W rejonie Polski zachodniej prędkość wiatru będzie mała.

Ewolucja pola wilgotności w pionowym profilu w troposferze

Na wysokości 850 hPa wilgotność powietrza będzie się utrzymywała na poziomie 60-80 %. W niedziele, w związku z przemieszczającym się z zachodu na wschód frontu atmosferycznego, na zachodzie kraju nastąpi wzrost wilgotności do poziomu 90-99%.

Na wysokości 500 hPa w nocy 21/22 IV wilgotność duża, 60-99 %, w sektorze Polski wschodniej, który przesunie się w kierunku południowym, a w sobotę zalegać będzie w SE części kraju. Na pozostałym obszarze wilgotność niska. W niedzielę wilgotność niska na poziomie 10-30%. Jedynie na zachodzie zaznaczy się wzrost wilgotności do poziomu 90-99% co będzie związane z frontem atmosferycznym.

Na poziomie 300 hPa jeszcze dzisiejszej nocy utrzymywać się będzie wilgotność na poziomie 80-99%. W sobotę w dzień wilgotność niska. W niedziele, na zachodzie kraju, nastąpi wzrost wilgotności do poziomie 95-99%.

Prognoza pola zachmurzenia

Zachmurzenie ogólne: dzisiaj zachmurzenie ogólne umiarkowane i małe. Zwiększone pole zachmurzenie na południu i wschodzie kraju. W nocy 21/22 IV na wschodzie, w centrum i częściowo na południu zachmurzenie duże. Na pozostałym obszarze zachmurzenie małe lub brak. W sobotę w południowo wschodniej części kraju zachmurzenie ogólne duże. Na pozostałym obszarze zachmurzenie małe. W nocy 22/23 IV w Polsce wschodniej zachmurzenie duże.

Zachmurzenie piętra niskiego: Dzisiaj w ciągu dnia należy spodziewać się chmur Cumulus. Po południu mogą tworzyć się chmury Stratocumulus cumulogenitus. Wieczorem i w nocy mogą, na wschodzie kraju, występować chmury Stratocumulus. Lokalnie mogą tworzyć się niskie chmury Stratus. W sobotę mogą występować chmury Cumulus. Po południu będą tworzyły się chmury Stratocumulus cumulogenitus. W nocy lokalnie Stratocumulus.

Należy podkreślić, że prognozowana wielkość zachmurzenie może być przeszacowana, co wynika, ze stosowanych parametryzacji procesów fizycznych zachodzących w chmurach oraz w warstwie granicznej atmosfery. Prezentowane wyniki przedstawiają maksymalne możliwe prognozowane pole zachmurzenie. Należy podkreślić, że prognoza pola zachmurzenia jest dość czuła i każda następna symulacja pola zachmurzenia może się różnić od poprzedniej.

Dzisiaj zachmurzenie piętra średnie brak lub pojedyncze ławice chmur Altocumulus w rejonie północno wschodniej Polski. W nocy 21/22 IV w sektorze Polski wschodniej powinna pojawić się ławica chmur Altocumulus. W ciągu sobotniego dnia zachmurzenie chmurami Altocumulus umiarkowane na wschodzie i południowym wschodzie kraju. W nocy 22/23 IV zanik zachmurzenie piętra średniego.

Zarówno dzisiaj w ciągu dnia jak i w nocy 21/22 IV oraz w sobotę i w nocy 22/23 IV należy spodziewać się chmur Cirrus fibratus/spissatus, lokalnie Cirrostratus nebulosus.

Prognoza widzialności

Dzisiejszej nocy widzialność dobra. Z symulacji wskaźnika Fog Stability Index wynika, że istnieje szansa na utworzenie się lokalnych mgieł radiacyjnych. Lokalnie mogą wystąpić zamglenia ograniczające widzialność do 4 km. Rozkład prawdopodobieństwa na załączonych mapach.

Fog Stability Index

FSI: 2(T2m – T850) + 2(T2m – Td2m) + w850

T2m – Temperatura powierzchni, T850 – temperatura na 850 hPa, Td2m – temperatura punktu rosy przy powierzchni

w850 – prędkość wiatru na 850 hPa w węzłach

FSI Prawdopodobieństwo mgły radiacyjnej

FSI>55 niskie

31>FSI>55 średnie

FSI<31 wysokie

Według symulacji modelem GFS obszar występowania mgieł radiacyjnych jest mniejszy oraz prawdopodobieństwa są niższe. Należy mieć jednak na uwadze, że model GFS ma niższą rozdzielczość niż model AROME.

W nocy 22/23 IV również istnieje szansa na wystąpienie zamglenia oraz mgieł, ale przede wszystkim w rejonie Polski południowo wschodniej. Według symulacji modelem GFS prawdopodobieństwo powstania mgieł niższe.

Warunki obserwacyjne dla obserwatorów rojów meteorytów Lirydy

Na noc 21/22 IV

Warunki do obserwacji dobre. Jedynie w woj. opolskim, śląskim, małopolskim, podkarpackim, lubelskim, mazowiecki, podlaski, lokalnie łódzkim mogą występować ograniczenia dobrych warunków do obserwacji oraz w obszarach, gdzie ewentualnie utworzą się mgły. Występujące chmury pierzaste mogą powodować zmętnienie, które mogą wpływać na obserwacje. Należy jednak pamiętać, że ze względu na ograniczenia modelu, pole zachmurzenia może być przeszacowane. Prezentowana prognoza warunków przedstawia najmniej korzystny wariant.

Na noc 22/23 IV

Warunki obserwacyjne dobre. Jedynie w woj. podlaskim, warmińsko-mazurskim (południowe i centralne rejony), w woj. mazowieckim i łódzkim (szczególnie wschodnie obszary), w woj. lubelskim (północne obszary) oraz lokalnie w małopolskim mogą wystąpić ograniczenia warunków do obserwacji. Występujące chmury pierzaste mogą powodować zmętnienie, które mogą wpływać na warunki obserwacyjne.

Aktualna prognoza pozostałych pól meteorologicznych dostępna pod adresem www.cmm.imgw.pl