Treść komentarza do numerycznych prognoz meteorologicznych stanowi niezależne od biura prognoz meteorologicznych opracowanie wykonane w Centrum Modelowania Meteorologicznego i nie stanowi oficjalnej prognozy synoptycznej IMGW-PIB.
Opracowanie:
dr Grzegorz Duniec, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB
Sytuacja synoptyczna w Europie z godziny 18 UTC, 17 VII 2023 roku
Dzisiaj pogodę w Polsce południowej i południowo wschodniej kształtował chłodny front atmosferyczny związany z niżem, którego centrum zalega nad Morzem Norweskim. Jest to ośrodek dwucentrowy. Ciśnienia w obu centrach wynosi odpowiednio 990 hPa oraz 989,2 hPa.
Z analizy pola temperatury ekwiwalentno-potencjalnej wynika, że nad Polską północną występuje zwiększony gradient temperatury ekwiwalentno-potencjalnej, co wskazuje, że w obszarze tym zalega front atmosferyczny. Z analizy map TB wynika, że ww. obszarze występuje dodatni kąt adwekcji wskazujący na adwekcję chłodu. Zatem w rejonie tym powinien zalegać front chłodny. Na froncie rejestrowane są wyładowania iskrowe.
Nad Europą wschodnią zalega płytki wir cykloniczny. Nad Morzem czarnym powstał antycyklon z ośrodkiem 1018,1 hPa. Nad zachód od Wysp Brytyjskich zalega płytki niż z pofalowanym frontem atmosferycznym. Nad Płw. Iberyjskim występuje płytki niż termiczny.
Analiza górnego pola ciśnienia z dnia 17 VII 2023 roku, godzina 12 UTC
Zalegający nad Morzem Norweskim niż jest wysokim układem barycznym. Jedynie na poziomie 400 hPa wir się pogłębił. Na pozostałych poziomach głębokość wiru nie zmieniła się. Nad Europą wschodnią/zachodnią Rosją również zalega wysoki układ baryczny niskiego ciśnienia. Pomiędzy dwoma układam niskiego ciśnienia zalega klin. Na zachód od kontynentu, nad Atlantykiem, izohipsy są gięte na kształt zatoki.
Analiza górnego pola wiatru, 17 VII 2023 roku, godzina 18 UTC
Od Atlantyku przez południową Anglię i północne Niemcy aż po północno zachodnią Polską i Zatokę Fińską zalega prąd strumieniowy na wysokości FL330, z maksymalną prędkością w osi prądu 50-60 m/s. Pionowy zasięg prądu obejmuje obszar FL210/380. Nad Atlantykiem, północną Hiszpanią, Zatoką Biskajską aż po Węgry występuje prąd strumieniowy na wysokości FL400, z maksymalną prędkością w osi prądu 47,5 m/s. Nad wschodnią Polską w kierunku zachodniej Rosji (na zachód od Moskwy) utrzymuje się prąd strumieniowy na wysokości FL370, z maksymalną prędkością w osi prądu 50 m/s.
W obszarze przerywanej linii [1] występuje turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL280/420. W obszarze przerywanej linii [2] występuje turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL180/360. W obszarze przerywanej linii [3] występuje turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL260/400. W obszarze przerywanej linii [4] występuje turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL200/360. W obszarze przerywanej linii [5] występuje turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL260/400.
Z symulacji na godzinę 18 UTC nad północno zachodnim krańcem kraju powinien znajdować się prąd strumieniowy.
Tropopauza
Nad północno zachodnią Rosją zalega wyż tropopauzy (powierzchnia izobaryczna wykazuje tendencja do podniesienia do wysokości FL420).
Analiza termiczna troposfery
Nad Skandynawią, Morzem Norweskim, Północnym, Barentsa, Islandią, Wyspami Brytyjskimi, Skandynawią, zachodnim obszarem Płw. Kolskiego, Belgią, Holandią, Danią, północna Francją i Niemcami oraz północno zachodnią Polską zalega obszar chłodu. Pozostały obszar kontynentu w zasięgu ciepła. Nad południową Europą zalega obszar bardzo ciepłej masy powietrza, który klinem sięga nad Europę wschodnią i północno wschodnią.
Islandia i Morze Norweskie w zasięgu powietrza arktycznego, które przechodzi płynnie w powietrze polarno-morskie. Północno zachodni obszar Rosji pod wpływem powietrza polarno-kontynentalnego. Południa Europa, Morze Śródziemne oraz wschodnia i południowo wschodnia Europa w zasięgu powietrza zwrotnikowego.
Na mapie TB500 we wschodniej Europie widoczne izotermy gięte na kształt klina, co pokrywa się z izohipsami TW. Polska południowo wschodnia na skraju klina ciepła, powietrza zwrotnikowego. Nad Europą zachodnią izotermy na mapie TB gięte na kształt zatoki. Polska od zachodu znajduje się w zasięgu zatoki chłodu. Nad Polską występuje dodatni kąt adwekcji wskazujący na adwekcję chłodu.
W południowo wschodniej Polsce występuje duży zapas wody w pionowym słupie powietrza o przekroju 1 m2 (TPW) i wynosi od 36 mm do 52 mm. Tak duża ilość wody zmagazynowana w atmosferze spowodowała na południu Polski bardzo intensywne opady deszczu. Na pozostałym obszarze kraju zapas wody TPW jest niższy i wacha się od 24 mm do 32 mm.
Rozwój sytuacji barycznej nad Europą
Nad Morzem Norweskim nadal zalegać będzie niż, który się wypełnia. Nad Morzem Norweskim i północną Skandynawią utworzą się ośrodki cykloniczne. Według symulacji numerycznych możliwe, że utworzą się aż cztery centra. Nad Europą wschodnią i północno wschodnią pogodę kształtować będą fronty atmosferyczne. W punkcie zwarcia frontu ciepłego i chłodnego, czyli w punkcie okluzji, utworzy się zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Nad Wyspami Brytyjskimi oraz Atlantykiem występować będzie zatoka, w której zalegać będzie pofalowany front. Nad Europą zachodnią i WSW występować będzie zatoka z pofalowanym frontem. Nad Francją utworzy się zamknięta cyrkulacja cykloniczna. W nocy z wtorku na środę utworzy się wyż. Na zachód od Płw. Iberyjskiego, nad Atlantykiem, występować będzie słaby wyż.
W ciągu dnia Polska dostanie pod wpływ obszaru podwyższonego ciśnienia, z wyjątkiem obszarów północnych kraju, które znajdą się na skraju niżu. W środę w nocy i nad ranem nad południową Polską zwiększy się gradient temperatury ekwiwalentno-potencjalnej oraz w ww. obszarze występować będzie adwekcja ciepła co wskazuje, że początkowo na południu kraju zalegać będzie front ciepły.
Według symulacji MetOffice w nocy i nad ranem w środę, na północy Polski (Wybrzeże i Bałtyk), zaznaczy się obecność zatoki niskiego ciśnienia.
Rozwój górnego pola ciśnienia
Nad Morzem Norweskim nadal zalegający wir cykloniczny będzie wysokim układem barycznym. Na poziomie 850 hPa oraz 300 hPa głębokość wiru zmniejszy się. Niż znad zachodniej Rosji prawdopodobnie również będzie układem wysokim (jest na granicy domeny obliczeniowej). Nad Białorusią występować będzie zatoka, która będzie przemieszczać się na wschód. Nad Europą południową i Morzem Śródziemnych izohipsy będą gięte na kształt klina.
Rozwój górnego pola wiatru
Nad północną Hiszpanią, Zatoką Biskajską, Francją aż po Węgry i Rumunię zalegać będzie prąd strumieniowy na wysokości FL400, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-55 m/s. Nad Polską, południową Białorusią i północną Ukrainą występować będzie prąd strumieniowy na wysokości FL340, z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s. Nad Europą północno wschodnią aż po Morze Białe i Płw. Kolski ukształtuje się prąd strumieniowy na wysokości FL340, z maksymalną prędkością w osi prądu 50-60 m/s. Pionowy zasięg prądu obejmować będzie obszar FL290/370. Nad Morzem Północnym i Danią zalegać będzie prąd strumieniowy na wysokości FL330, z maksymalną prędkością w osi prądu 45 m/s.
W obszarze przerywanej linii [1,2] występować będzie turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL260/400. W obszarze przerywanej linii [3] występować będzie turbulencja czystego nieba w przedziale wysokości FL280/420.
W ciągu dnia nad Polską na wysokości 9 km występować będzie obszar dużej prędkości wiatru. W nocy z wtorku na środę, nad południową Polską, występować będzie strefa dużej prędkości wiatru. W środę nad północno zachodnią Polską nasunie się kolejna strefa zwiększonej prędkości wiatru.
Rozwój warunków termicznych troposfery
Obszar chłodu będzie przemieszczał się na wschód. Rozkład mas powietrza nie ulegnie zmianie.
W kierunku z północy na południe zwiększać się będzie średnia temperatura warstwy o grubości 500 hPa.
W ciągu dnia nadal utrzymywać się będzie dodatni kąt adwekcji, czyli adwekcja chłodu. W nocy z wtorku na środę występować będzie ujemny kąt adwekcji co oznacza adwekcję cieplejszej masa powietrza.
Do Polski napływać będzie powietrze z kierunku zachodniego, polarno-morskie ciepłe.
Ewolucja pola wilgotności w troposferze
Na wysokości 850 hPa utrzymywać się będzie masa powietrze o dużej wilgotności, która z upływem czasu zmniejszy się. Jedynie na północy i południu kraju występować będzie zwiększona wilgotność.
Na wysokości 500 hPa, w ciągu dnia, jedynie na zachodzie kraju wilgotność dużą. Na pozostałym obszarze wilgotność niską. W nocy w pasie Polski północnej, zalegać będzie pas dużej wilgotności.
Na wysokości 300 hPa na zachodzie kraju wilgotność wysoka. Na pozostałym obszarze wilgotność niższa. W nocy sucho. Jedynie na północy i krańcach południowych kraju wilgotność wyższa.
W ciągu dnia zasób wody w pionowym słupie powietrza wyniesie 16-24 mm. W nocy nastąpi wzrost zawartości zasobu wody w pionowym słupie powietrza w północno zachodnim i południowo zachodnim i południowym obszarze kraju i wyniesie 20-32 mm.
Prognoza zachmurzenia
Zachmurzenie ogólne zmienne. Od późnego wieczoru nastąpi wzrost zachmurzenia ogólnego na północy kraju. Na południu kraju również zaznaczy się strefa zachmurzenia.
W ciągu dnia chmury Cumulus, a na północy Cumulus congestus oraz chmury Cumulonimbus. Popołudniu możliwy Stratocumulus cumulogenitus. Wieczorem zanik chmur. W nocy lokalnie możliwe chmury Stratocumulus. Nad ranem w środę, na wybrzeżu oraz na południu kraju, możliwe chmury Cu con lub Cumulonimbus calvus.
W piętrze chmur piętra średniego występować będą chmury Altocumulus (w odmianie i gatunkach: undulatus, radiatus, lenticularis).
Na sklepieniu niebieskim także chmury Cirrus fibratus/spissatus/radiatus/vertebratus, Cirrostratus fibratus/undulatus oraz możliwe Cirrocumulus undulatus/lenticularis.
Prognoza opadów
Rano w północno wschodniej i południowo wschodniej Polsce mogą występować jeszcze chmury Cumulonimbus i opady przelotne deszczu, które mogą być lokalnie intensywne. W ciągu dnia niewykluczone, na północy kraju, słabe opady przelotne, zanikające. Na ranem w środę na wybrzeżu możliwy słaby opad deszczu.
Prognoza burz
We wtorek rano MUCAPE wahać się od 200 do 1600 J/kg. Wierzchołki chmur Cb osiągać będą jeszcze wysokość 8-11 km. Temperatura wierzchołków chmur Cb wyniesie od -40 st. C na południowym wschodzie do -30 st. C w północnym wschodzie kraju. Masa powietrza będzie chwiejna i będą sprzyjać warunki do elektryzacji chmur Cb i powstawania wyładowań iskrowych. Zatem początkowo w środę rano w północno wschodniej i południowo wschodniej części kraju możliwe burze, które będą słabły i zanikały. W dalszej części dnia nie powinny występować burze.
Z analizy pola temperatury ekwiwalentno-potencjalnej na godzinny poranne w środę, wynika, że na południu kraju występować będzie zwiększony gradient temperatury ekwiwalentno-potencjalnej, co wskazuje, że na pogodę na południu kraju wpływ będzie miał front atmosferyczny. Dodatkowo występować będzie adwekcja ciepła, zatem powinien to być front ciepły.
W nocy i nad ranem w środę na północy kraju możliwa zatoka.
Mogą rozbudowywać się na południu kraju chmury Cu con lub lokalnie Cb z wierzchołkami do 7-9 km. Lokalnie temperatura wierzchołków wyniesie od -10 st. C do -20 st. C. Mogą wystąpić sprzyjające warunki do elektryzacji chmur i wystąpienia pojedynczych wyładowań iskrowych. Na wybrzeżu również możliwe pojedyncze chmury Cu con lub Cb z wierzchołkami do 7-8 km. Temperatura wierzchołków wyniesie -15, -20 st. C. W ww. rejonie można spodziewać się warunków sprzyjających wystąpieniu pojedynczych wyładowań.
MUCAPE wyniesie około 800 J/kg.
Zatem w środę nad ranem niewykluczone pojedyncze wyładowania na wybrzeżu lub Bałtyku oraz na południu kraju.
Prognoza pola wiatru
W ciągu dnia porywy wiatru do 70 km/h na wschodzie kraju.
Prognoza widzialności
W strefie intensywniejszych opadów ograniczenie widzialności do 2-5 km.
