Treść komentarza do numerycznych prognoz meteorologicznych stanowi niezależne od biura prognoz meteorologicznych opracowanie wykonane w Centrum Modelowania Meteorologicznego i nie stanowi oficjalnej prognozy synoptycznej IMGW-PIB.

Opracowanie:

dr Grzegorz Duniec, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB

Sytuacja synoptyczna w Europie z godziny 18 UTC, 22 V 2023 roku

Nad Morzem Norweskim znajduje się niż z ośrodkiem 995 hPa. Niż jest w stadium okludowania. Zatoka niskiego ciśnienia rozciąga się od Wielkiej Brytanii, przez Morze Północne i zachodnią i północną Skandynawią, przez Morze Barentsa aż po północno zachodnią Rosją, w której zalega pofalowany front atmosferyczny. Nad północno zachodnią Rosją znajduje się wyż z ośrodkiem 1030,4 hPa. Nad Atlantykiem znajduje się wyż z ośrodkiem 1036,1 hPa. Nad Płw. Iberyjskim oraz wschodnim obszarem Morza Śródziemnego zalegają dwa niże termiczne. Nad Austrią zalega płytki niż, a w zatoce rozciągającej się nad Niemcami zalega linia zbieżności. Nad wschodnią Europą zalega front okluzji. Nad wschodnim obszarem Morza Czarnego znajduje się płytki niż.

Analiza górnego pola ciśnienia z dnia 22 V 2023 roku, godzina 12 UTC

Na północ od Islandii znajduje się wir cykloniczny, który jest średnim układem barycznym. Układ jest rozbudowany ku górze, z zamknięta cyrkulacją cykloniczną do poziomu 400 hPa. Wyżej izotermy gięte na kształt zatoki. Nad Atlantykiem zalega układ antycyklonalny, który jest układem średnim, z zamkniętą cyrkulacją cykloniczną do poziomu 700 hPa. Wyżej izotermy gięte na kształt klina. W rejonie Estonii od poziomu 700 hPa do wysokości 200 hPa zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Nad Płw. Iberyjskim od poziomu 700 hPa do wysokości 300 hPa wyodrębniona cyrkulacja cykloniczna. Niż znajdujący we wschodnim obszarze Morza Śródziemnego rozbudowany ku górze. Zamknięta cyrkulacja cykloniczna do poziomu 700 hPa. Oś cyklonu pochylona w kierunku WNW, w stronę chłodniejszej masy powietrza. Wyż znad północno zachodniej Rosji jest średnim układem barycznym z zamknięta cyrkulacją antycykloniczną do poziomu 500 hPa.

Analiza górnego pola wiatru, 22 V 2023 roku, godzina 18 UTC.

Nad Europą brak prądów strumieniowych. Nad Morzem Norweskim, w pobliżu Skandynawii, na wysokości FL300, zalega prąd strumieniowy, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-55m/s. Nad Morzem Norweskim i Islandią oraz Wielką Brytanią również na wysokości FL280, zalega prąd strumieniowy, z maksymalną prędkością w osi prądu 50m/s. Nad Atlantykiem, na wysokości FL340, występuje prąd strumieniowy, z maksymalną prędkością w osi prądu 50-65 m/s.

Tropopauza

Nad Polską zalega tropopauza na wysokości FL400.

Analiza termiczna troposfery

Nad Morzem Norweskim, aż po północne rejony Morza Północnego, występują izotermy gięte na kształt zatoki, co wskazuje na zatokę chłodnego powietrza arktycznego. Nad Europą wschodnią znajduje się powietrze polarno-kontynentalne. Na pozostałym obszarze zalega powietrze polarno-morskie o zróżnicowanych właściwościach termicznych. W rejonie Austrii na poziomach 850 hPa-500 hPa wyodrębnione centrum ciepła. Zamknięte izotermy pokrywają się z zamkniętymi izohipsami względnymi na mapach TW. Wyizolowany obszar chłodu pokrywający się z zamkniętą cyrkulacja cykloniczną na mapach TB, w rejonie Estonii i zachodniej Rosji. Zamknięte izotermy pokrywają się z izohipsami względnymi na mapach TW.

Polska jest na skraju klina ciepła. Oś klina ciepła rozciąga się nad Niemcami i Danią. Średnia temperatura warstwy o grubości 500 hPa wzrasta od Suwalszczyzny w kierunku SW. Podobny rozkład temperatury występuje na wysokości 500 hPa (mapie TB500).

Napływa mas powietrza na wysokości 500 hPa następuje z północnego zachodu. Na wysokości 850 hPa masy napływają z kierunku E-SE.

Rozwój sytuacji barycznej nad Europą

Od Wysp Niedźwiedzia przez Skandynawię, Danię, Niemcy, Francję będzie rozciągał się pofalowany front atmosferyczny, który powoli będzie przemieszczał się na wschód. W nocy z wtorku na środę front prawdopodobnie dotrze do dzielnic centralnych. Nad północno zachodnią Rosją znajdować się będzie obszar podwyższonego ciśnienia. Nad Islandią w kierunku wschodnim będzie przemieszczał się średniogłęboki niż, który w nocy dotrze w rejon Morza Norweskiego. Wyż nad Atlantykiem zacznie słabnąc. Nad Morzem Norweskim, w ciągu dnia zalegać będzie jeszcze jeden niż z frontem atmosferycznym. W nocy nad Płw. Azji Mniejszej oraz Morzem Czarnym utworzy się linia zbieżności.

Rozwój górnego pola ciśnienia

Niż nad Islandią, który będzie przemieszczał się na wschód, będzie się rozbudowywał ku górze stając się wysokim układem barycznym. Proces pogłębiania wiru cyklonicznego obejmie całą troposferę. Nad Morzem Czarnym zalegać będzie niski układ niskiego ciśnienia, z zamkniętą cyrkulacją cykloniczną, wyżej izohipsy gięte na kształt zatoki. Nad Atlantykiem zalegać będzie w dalszym ciągu wysoki układ wysokiego ciśnienia. Nad zachodnią Rosją widoczny będzie wyż rozbudowany ku górze, na granicy domeny obliczeniowej. W rejonie Gór Betyckich/Morza Śródziemnego na poziomie 500 hPa oraz 300 hPa występować będzie wyodrębniona zamknięta cyrkulacja cykloniczna. Nad Niemcami wykształci się na wszystkich poziomach, zamknięta cyrkulacja cykloniczna.

Rozwój górnego pola wiatru

Nad Atlantykiem, Islandią, Morzem Norweskim oraz Północnym znajdować się będzie Jet Stream na wysokości FL320, z maksymalną prędkością w osi prądu 45-85 m/s. Pionowy zasięg prądu obejmować będzie obszar FL100/430. Nad Morzem Norweskim i północną Skandynawią zalegać będzie prąd strumieniowy na wysokości FL290, z maksymalną prędkością w osi prądu 50 m/s.

W ciągu najbliższych 12 godzin prąd strumieniowy zalegający nad Morzem Norweskim i Północnym przemieści się na wschód nad Skandynawię i Danię. W rejonie Danii nastąpi wzrost prędkości wiatru.

Rozwój tropopauzy

Tropopauza będzie nad Polską znajdować na wysokości FL400.

Rozwój warunków termicznych troposfery

Zatoka chłodu zalegająca nad Morzem Północnym przemieści się na wschód i w nocy 23/24 V dotrze do zachodnich granic Polski. Rozkład mas powietrza obejmujących Europę zasadniczo nie ulegnie zmianie.

W ciągu dnia nad Polską będzie przemieszczała się oś zatoki ciepła. Już w nocy na zachodzie kraju zaznaczy się obszar chłodu.

Ewolucja pola wilgotności w troposferze

Na wysokości 1,5 km, w ciągu dnia, na zachodzie Polski wilgotność duża. W nocy na zachodzie kraju, w strefie frontu, wilgotność wysoka, 95-99%.

Na poziomie 500 hPa, w ciągu dnia, w pasie Polski centralnej i częściowo zachodniej, zalegać będzie obszar wilgotności 60-80%. W nocy nad Polską znajdować się będą dwie strefy dużej wilgotności zalegające nad wschodnią i zachodnią Polską.

Na wysokości 9 km rozciągać się będzie strefa wilgotności 60% przebiegająca w ciągu dnia przez Polskę centralną. W nocy strefa wilgotności 60% znajdować się będzie nad Polski południową/południowo wschodnią oraz północną i zachodnią.

Prognoza zachmurzenia

Zachmurzenie ogólne duże i całkowite. W ciągu dnia na wschodzie kraju zachmurzenie umiarkowane i lokalnie małe lub brak chmur. W nocy zachmurzenie duże i całkowite.

W ciągu dnia zachmurzenie chmurami Cumulus. Od zachodu nasuwać się będą chmury Cumulonimbus z wierzchołkami do 10 km, a na południu do 11-11,5 km. Ponadto występować będą chmury Stratocumulus oraz Stratus. Pod chmurami Cb mogą powstawać chmury Cumulus fractus cumulonimbogenitus oraz Stratus fractus cumulonimbogenitus.

Na niebie występować będą także chmury piętra średniego: Altocumulus, Altostratus. Na południu Polski mogą tworzyć się chmury Altocumulus cumulonimbogenitus.

Ponadto występować będą chmury Cirrus fibratus/spissatus, Cirrus spissatus cumulonimbogenitus oraz Cirrostratus fibratus lub Cirrostratus fibratus cumulonimbogenitus.

Prognoza wyładowań atmosferycznych

Na południu Polski wskaźnik CAPE może osiągać wartość 2000-2500 J/kg. Lifted Index na południu kraju osiągać będzie wartość -8°C, co wskazuje na silną niestabilność. Ponadto z symulacji numerycznych wynika, że wierzchołki chmur Cumulonimbus powinny osiągać wysokość 11-12 km, zaś ich temperatura osiągnie wartość -50°C/-60°C. Występować będą warunki do elektryzacji chmur Cb, a wytworzone pole elektryczne sprzyjać będzie inicjalizacji wyładowań iskrowych. Przemieszczając się w kierunku północnym wartość wskaźników będzie się zmniejszała.

Informacje o burzy dla osób przebywających w górach i nie tylko

Burzę słyszymy z odległości nie większej niż 25 km (w przybliżeniu) ze względu na refrakcję fali akustycznej, wygenerowanej przez przepływ ładunku elektrycznego w kanale burzowym. Odległość burzy ocenić po barwie dźwięku oraz po głośności. Im dalej obserwator znajdować się będzie od źródła fali akustycznej, czyli od kanału burzowego, tym barwa dźwięku bardziej coraz bardziej ciemna. Kiedy obserwator znajduje się blisko wyładowania dźwięk zawiera zarówno tony wysokie oraz niskie. Taką barwę nazywa się wówczas jasną. Kiedy obserwator oddala się od źródła dźwięku, wówczas tony wysokie są tłumione przez powietrze. W dużej odległości w docierającym dźwięku dominują już tylko tony niskie, czyli dźwięk o barwie ciemnej. Obserwator wówczas słyszy głuche pomruki burzy [prof. dr. hab. Rufina Makarewicza: Dźwięki i fale – Wydawnictwo WAM, wydanie VI, Poznań 2023].

Prognoza wystąpienia gradu

Możliwość wystąpienia gradu. Na południu kraju rozmiary gradzin mogą osiągać wartość 5 cm. Z analizy wysokości izotermy zero temperatury termometry zwilżonego, która występować będzie na wysokości do 3 km, wynika możliwość wystąpienia dużego gradu.

Prognoza opadów

Należy spodziewać się opadów przelotnych deszczu o zmiennej intensywności. Miejscami opady będą charakteryzowały się umiarkowanym i dużym natężeniem.

Prognoza pola wiatru

W ciągu dnia porywy wiatru osiągać mogą lokalnie prędkość 70 km/h.

Nad ranem porywy wiatru osiągać mogą prędkość 40-50 km/h na zachodzie kraju.

Prognoza widzialności

W strefie opadów ograniczenie widzialności do 2-5 km. W nocy lokalnie ograniczenie widzialności do 1-2,5 km.