W czwartek 16 maja odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu Parlamentarnego który realizuje prace dotyczące rozwoju edukacji klimatycznej w Polsce. Na posiedzeniu IMGW‑PIB reprezentowali Joanna Wieczorek, Piotr Szuster i Adam Jaczewski z Centrum Modelowania Meteorologicznego.

Tematem spotkania była debata nad rolą współczesnych mediów w transferze informacji meteorologicznych, klimatycznych i środowiskowych oraz walka z zagrożeniami wynikającymi z dezinformacji, a  także dyskusja nad sposobem przekazywania treści by były zrozumiałe dla różnych grup odbiorców i budowały bardziej świadome i zaangażowane w działania klimatyczne społeczeństwo.

Na posiedzeniu zostało zaprezentowane Stanowisko IMGW-PIB przygotowane w porozumieniu z Dyrekcją, w którym podkreślono, że kompozycja i treści obecne w niektórych dotychczasowych przekazach medialnych mogą budzić wątpliwości lub prowadzić do błędnego odbioru czy wnioskowania odbiorców, zwłaszcza jeśli:

– informacje przekazywane są jako sensacja, wywołująca silne emocje, zwłaszcza w odniesieniu do epizodów pogodowych („bestia ze wschodu”, „rózga burzowa”), które następnie wskazuje się też jako zaprzeczenie postępującego globalnego ocieplenia, co może wzmacniać stanowisko negujące potwierdzone naukowo zmiany zwłaszcza u osób z deficytami krytycznego rozumowania podatnych na dezinformację,

– w tekstach (pierwotnych bądź komentujących) poza informacją pojawia się również narracja, w szczególności następuje podważanie zasadności lub spłycanie wydanych ostrzeżeń meteorologicznych lub przeciwnie – budowanie emocjonalnych narracji wyolbrzymiających skalę zjawiska, co niewłaściwe nastawia odbiorcę, a często dystansuje od potencjalnych zagrożeń meteorologicznych. W konsekwencji może to skutkować niewłaściwym reagowaniem na wystawiane ostrzeżenia meteorologiczne,

– teksty medialne zawierają spłycony przekaz, co sprzyja szerzeniu dezinformacji a nie sprzyja systematyzowaniu wiedzy i zrozumieniu złożoności problemu zmiany klimatu, a przez to kształtowaniu indywidualnych strategii adaptacji do zmiany klimatu. O co Instytut – mając w zakresie swych kompetencji prowadzenia rzetelnej osłony meteorologicznej ludności, powinien szczególnie zabiegać,

– w przekazie zestawiane są naukowe fakt i pobieżne subiektywne opinie czy też niezweryfikowane twierdzenia, na temat skutków zmiany klimatu oraz środowiskowych i zdrowotnych wyzwań, co sprawia, że merytoryczny przekaz umyka odbiorcy, bądź prowadzi do jego dezorientacji.

W odniesieniu do powyższych postulowano o potrzebę prowadzenia edukacji klimatycznej dla redakcji i w gronie dziennikarzy, zwiększanie udziału wypowiedzi ekspertów akademickich i instytucjonalnych w komunikacji masowej oraz o dbałość merytoryczną komponowanych tekstów.

Poza realizacją przez IMGW-PIB bieżącej osłony meteorologicznej kraju warto zwrócić uwagę na istotną misję Instytutu w budowaniu świadomego i zaangażowanego w działania klimatyczne społeczeństwa. Przejawem takiego instytucjonalnego zaangażowania – odnosząc je choćby do hasła, które przyświecało tegorocznemu Świętu Meteorologii – Na pierwszej linii działań klimatycznych – jest zaangażowanie w działania na rzecz budowania edukacji klimatycznej w Polsce. Niezależnie od dotychczasowej współpracy, koncerny medialne – czy mniejsze lokalne redakcje mają i będą miały istotne znaczenie w transferze informacji (i wiedzy) dla szerokiego grona odbiorców, dlatego warto zabiegać o jakościową współpracę i podejmować takie działania. A będąc już w tym procesie warto również zyskać wiedzę na temat trudności i zagrożeń obecnych w świecie medialnych aktywności, o czym przekonywali zaproszeni prelegenci:

• “Jak dezinformacja infekuje myśli. Źródła i skutki infekcji” analityczka polityki w sieci, Anna Mierzyńska (ok. godziny 12:38)
• “Techniki dezinformacji klimatycznej w polskiej przestrzeni medialnej”, medioznawca, dr hab. nauk społecznych, Jacek Wasilewski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski (ok. 12:57)
• “Dobre praktyki w walce z dezinformacją klimatyczną. Czego potrzebują polscy dziennikarze i jakie inspiracje płyną do nas z zagranicy?” Anna Siewiorek, Senior Campaign Lead, Fundacja Climate Strategies Poland (ok. 13:12)
• “Walka z ekościemą w mediach i reklamie – w trosce o klimat, przyrodę, zdrowie i portfele konsumentów” – radczyni prawna Kamila Drzewicka, Fundacja ClientEarth (ok. 13:28)

Przebieg posiedzenia można obejrzeć na stronie telewizji sejmowej pod adresem: iTV Sejm – transmisje archiwalne – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

W zagranicznych mediach również nie brakuje przykładów niewłaściwie prowadzonej narracji, choć wydają się one już bardziej oswojone i otwarte na eksperckie opracowania. Eksperci zachęcani są natomiast, by poza dbałością o publikacje w czasopismach naukowych czasem pokusili się również o felietony i opowieści o bardziej popularnonaukowym wydźwięku. W myśl zasady: Research is hugely important, but research alone is enough to catalyse the urgent changes we need. Zainteresowanych odsyłamy do tekstu Climate Scientists Should Write Stories, Not Just Journal Papers | by Peter Knapp | The New Climate. | May, 2024 | Medium

— UDOSTĘPNIJ —