Opracowanie: mgr Artur Surowiecki, Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB

W kolejnych godzinach w rejonie Niemiec i basenu Morza Bałtyckiego przewidywany jest rozwój głębokiego ośrodka niżowego „QUITERIA”. Prognoza przebiegu zjawiska – tj. jego lokalizacja, natężenie zjawisk towarzyszących oraz czas ich wystąpienia pozostają zróżnicowane zależnie od predykcji. Poniżej zestawiono analizę dostępnego materiału prognostycznego wraz ze wskazaniem możliwych scenariuszy jego przebiegu, według przebiegu modeli opracowanych w terminie 06UTC 18.11.2024.

Zdecydowana większość modeli pozostaje zgodna co do lokalizacji centrum ośrodka w rejonie Niemiec i Basenu M. Bałtyckiego. Najintensywniejsza faza rozwoju niżu nastąpi w nocy z wtorku na środę i w pierwszej części dnia (19/20.11). Predykcje wskazują, że omawiany niż znacząco pogłębi się nad południową częścią Morza Bałtyckiego, w związku z czym wokół ośrodka powstanie duży gradient baryczny, co będzie przyczyną występowania silnego lub bardzo silnego wiatru, zwłaszcza nad obszarem Polski i krajów bałtyckich.

Prędkość wiatru w porywach w rejonie Wybrzeża i w polskiej strefie brzegowej może osiągać wartości do 100-120 km/h, natomiast wzdłuż wybrzeży Litwy i Łotwy nawet do 140 km/h. Na Bałtyku wystąpi bardzo silny sztorm. Dominować będzie wiatr zachodni i północno-zachodni. Dodatkowo w nocy z wtorku na środę i w środę rano z zachodu na wschód przez Polskę wraz z chłodnym frontem atmosferycznym będzie się przemieszczała strefa opadów i silnego wiatru w porywach do 70-90 km/h. Na zachodzie i północy kraju nie wyklucza się ponadto występowania burz.

Pomimo krótkiego czasu wyprzedzenia, istnieją pewne rozbieżności co do trajektorii i czasu przejścia prognozowanego niżu.

Model GFS (06Z) wskazuje na wejście silnego wiatru nad obszar Polski już we wtorek późnym popołudniem / wieczorem, przy czym maksymalne porywy wiatru mogą osiągać 70-80 km/h, zwłaszcza na zachodzie Polski. Prognoza wskazuje na silne pogłębianie się niżu w rejonie Wybrzeża, co sprowadzi tam wiatr w porywach do 100-120 km/h. Najmocniej ma wiać w drugiej części nocy z wtorku na środę. Po godzinie 05:00 CET w związku z dalszą wędrówką ośrodka niskiego ciśnienia na północny wschód wiatr zacznie szybko słabnąć. Ponadto na przeważającym obszarze Polski model ten po przejściu chłodnego frontu atmosferycznego prognozuje spadek prędkości wiatru w porywach.

Rys. 1 Zwizualizowane wyniki modelu GFS (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt].

Model IFS ECMWF (06Z) wskazuje na znacznie łagodniejszy przebieg zjawisk. Ośrodek niskiego ciśnienia ma przejść bardziej na południowy wschód względem prognozy GFS. Przejście ośrodka niżowego nastąpi też o 2-3 godziny wcześniej względem wyliczeń modelu GFS. Niż znacznie się pogłębi nad rejonem Łotwy, ale i tak będzie płytszy w porównaniu z prognozą GFS. W związku z odmiennym scenariuszem rozwoju niżu, model ECMWF na chwilę obecną nie prognozuje wystąpienia niebezpiecznych prędkości wiatru na obszarze Polski. Jedynie w rejonie Zatoki Gdańskiej prognozowane jest przejściowe występowanie porywów wiatru o prędkości do ok. 75 km/h.

Rys.2. Zwizualizowane wyniki modelu IFS-ECMWF (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Model ICON-PL 2.5 km (06Z) wskazuje na gwałtowne pogłębianie się niżu w rejonie Wybrzeża, co sprowadzi bardzo silne porywy wiatru w szczególności w środkowej i we wschodniej części regionu. Ich maksymalna prędkość początkowo nie powinna przekraczać 100 km/h, jednak później może szybko wzrosnąć do 100-130 km/h. Strefa porywów wiatru o najwyższych prędkościach znajdzie się na tyłach gwałtownie pogłębiającego się ośrodka niżowego i początkowo będzie ograniczona do stosunkowo niewielkiego obszaru, przybierając na mapie mocno zakrzywiony kształt (sting jet). Najsilniejszy wiatr według tej prognozy pojawi się w środę nad ranem (godz. 03:00-06:00 CET) w rejonie Rozewia, Helu i Zat. Gdańskiej. Po godzinie 08:00 CET wiatr zacznie szybko słabnąć.

Rys.3. Zwizualizowane wyniki modelu ICON-PL 2.5km (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Model UM 4km (06Z) podobnie jak ICON-EU aktualnie wskazują potencjalnie niebezpieczny scenariusz przebiegu zjawiska. Według tego modelu w drugiej części nocy z wtorku na środę i w środę rano praktycznie wzdłuż całego Wybrzeża prędkość wiatru będzie przekraczała w porywach prędkość 100 km/h. Najbardziej intensywna faza wiatru przypadnie na godziny poranne. Wtedy w rejonie Rozewia i Helu prędkość wiatru w porywach może przekroczyć 130 km/h. Szybkie pogłębianie się niżu będzie przyczyną wiatru w porywach o prędkości do 140-150 km/h u wybrzeży Litwy. Dodatkowo w nocy z wtorku na środę i w środę rano w zachodniej, północnej i częściowo w centralnej części Polski możliwe są porywy wiatru o prędkości do 80-100 km/h.

Rys 4. Zwizualizowane wyniki modelu ICON-PL 2.5km (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Model COSMO 7km (06Z), podobnie jak ICON-PL, wskazuje na raptowne pogłębianie się niżu w rejonie Wybrzeża i bardzo silny wiatr w środkowej i we wschodniej części tego regionu Polski. Prognozowany układ pola wiatru wskazuje na wystąpienia zjawiska sting jet. Jego intensywny rozwój na tyłach odchodzącego ośrodka niskiego ciśnienia jest potencjalnie niebezpiecznym scenariuszem. Najsilniejszy wiatr prognozowany jest w drugiej części nocy z wtorku na środę i w środę nad ranem, przy czym jego dość wąska strefa będzie przemieszczała się na wschód, w stronę Zatoki Gdańskiej, Rozewia i Helu. W strefie tej porywy mogą osiągać prędkość do 100-135 km/h. Silny, okresami porywisty wiatr (do 70-80 km/h) możliwy jest ponadto w całej zachodniej, północnej i centralnej części kraju. W środę po godzinie 10:00 CET prędkość wiatru, zwłaszcza w rejonie Zatoki Gdańskiej, powinna wyraźnie spaść.

Rys. 5. Zwizualizowane wyniki modelu COSMO 7km (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Model COSMO 2.8km (06Z) wskazuje na zbliżony scenariusz do COSMO 7km, choć maksymalna prędkość wiatru, zwłaszcza w rejonie Rozewia, Helu i Zat. Gdańskiej, będzie nieco niższa, maksymalnie do ok. 110-120 km/h.

Rys. 6. Zwizualizowane wyniki modelu COSMO 2.8km (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Model Alaro 4km (06Z) nieco opóźnia nadejście ośrodka niżowego nad południową część Morza Bałtyckiego względem pozostałych modeli, jednocześnie prognozując dość silny, chwilami porywisty wiatr w znacznej części Polski, w tym też na południu i wschodzie kraju. Wzrost prędkości wiatru w prognozie tego modelu szczególnie zaznacza się w drugiej części nocy z wtorku na środę i w środę rano. Będzie związany z przejściem chłodnego frontu atmosferycznego. W strefie frontowej i tuż za frontem wiatr w porywach może osiągać 70-90 km/h. Na Wybrzeżu prędkość wiatru zdecydowanie wzrośnie po godzinie 01:00 CET. Powoli intensyfikująca się strefa silnego, północno-zachodniego wiatru będzie przemieszczała się z zachodu na wschód. W zachodniej części Wybrzeża prędkość wiatru w porywach może osiągać do 100-110 km/h, a w środkowej i wschodniej do 110-125 km/h. Według tego modelu, znaczny spadek prędkości wiatru we wschodniej części Wybrzeża (Rozewie, Hel, Zat. Gdańska) nastąpi dopiero w środę późnym popołudniem.

Rys. 7. Zwizualizowane wyniki modelu Alaro 4km (inicjalizacja: 18.11.2024 06Z) – maksymalna prędkość wiatru w porywie [kt]

Warto zwrócić uwagę na prognozowane przez modele wystąpienie wiatru halnego. Jego wystąpienie poprzedzi nadejście niżu Quiteria wraz z frontami atmosferycznymi nad obszar Polski. Wiatr halny pojawi się już we wtorek w godzinach porannych i z upływem czasu będzie się nasilać. Swoim zasięgiem obejmie obszar Sudetów, Przedgórza Sudeckiego, Beskidów, Tatr, Bieszczad i Pogórza Karpackiego. Prognozy modeli wskazują na wyraźny wzrost prędkości południowo-zachodniego i południowego wiatru, przy czym najwyższe prędkości wiatru (lokalnie do 100 km/h i powyżej) prognozują na chwilę obecną modele COSMO 2.8km, Alaro 4km i UM 4km. Należy podkreślić, że prędkość wiatru w wyższych partiach gór może być znacznie wyższa od wskazań numerycznych modeli pogody, w związku z ich ograniczoną rozdzielczością przestrzenną.

Ze względu na obserwowaną dużą dynamiką i zróżnicowanie przebiegu prognozowanego niżu “Quiteria” wyniki prognoz modeli numerycznych mogą jeszcze ulec aktualizacji. Należy przy tym zaznaczyć, że możliwy jest zarówno spadek jak i wzrost prognozowanej maksymalnej prędkości wiatru w porywie. W związku z powyższym zaleca się wcześniejsze przygotowanie na ewentualność nadejścia niebezpiecznego zjawiska i śledzenie aktualizacji prognoz i ostrzeżeń wydawanych przez IMGW-PIB.

— UDOSTĘPNIJ —