Marmurkowy wygląd Jowisza to zasługa gwałtownych wiatrów szalejących wśród chmur. To świat równie dziwny co odległy. Lot na Jowisza, który jest oddalony od Ziemi o 650 milionów kilometrów, zająłby naszym najszybszym rakietom lata.

Jowisz jest największą planetą naszego Układu Słonecznego i pierwszą planetą należącą do rodziny planet – olbrzymów. Jego średnica równikowa jest ponad 11 razy większa od średnicy równikowej Ziemi. Jowisz jest tak wielki, że zmieściłby w sobie 1 300 planet wielkości Ziemi. Szybka rotacja powoduje silne spłaszczenie planety a równikowy okres obrotu planety wynosi 9 godzin i 50 minut. Atmosfera Jowisza zawiera około 88% wodoru, 11% helu i śladowe ilości innych gazów, takich jak: metan, amoniak i inne. Prawdopodobnie pomarańczowe zabarwienie obłoków na Jowiszu wynika z połączenia amoniaku, metanu i wodoru. Na planecie wieją wiatry osiągające prędkość do 150 m/s (540 km/h), czyli pięciokrotnie przekraczają prędkość orkanów, które czasem przetaczają się przez terytorium naszego kraju. Tym gwałtownym wiatrom w atmosferze towarzyszą potężne wyładowania elektryczne.

Co możemy zobaczyć na powierzchni Jowisza za pomocą teleskopu amatorskiego

Jowisz pokryty jest gęstą atmosferą z różnorodnymi, poruszającymi się obłokami. To co widzimy, to nie powierzchnia planety, lecz zjawiska atmosferyczne zachodzące w górnych jej warstwach. Patrząc więc na Jowisza zauważymy równoległe do równika rozciągające się na przemian ciemne pasy i jasne strefy. Jasne obszary związane są prawdopodobnie z ruchami na zewnątrz atmosfery, ciemne z ruchami w kierunku dolnym. Często możemy dostrzec także jasne i czerwone plamy, swego rodzaju mosty i girlandy między pasmami, które zmieniają się w dość krótkim czasie. Najbardziej znanym i trwałym tworem w atmosferze Jowisza jest wielka, czerwona plama. To ogromny cyklon, przypominający kształtem oko, na południowej półkuli gazowej planety. Plama ta zmienia swój kolor, blednąc niekiedy tak, że całkowicie zanika, by znów powrócić. Długość tego cyklonu w kierunku równoleżnikowym przekracza 20 000 km, a w kierunku południkowym wynosi około 12 000 km. Przez najmniejsze teleskopy możemy także obserwować cztery z 53 nazwanych księżyców Jowisza (wykryto dotychczas 79). To największe, zwane galileuszowymi (Io, Europa, Ganimedes, Kallisto).

Władca, który zmienia historię światów

Jowisz to planeta, która wedle najnowszych badań wpłynęła głęboko na losy Ziemi oraz innych planet. Ogromna masa Jowisza, która jest 2,5 razy większa od łącznej masy innych planet, księżyców i asteroid w całym Układzie Słonecznym, przyciąga ciała z ogromną siłą. To oznacza, że odgrywa w Układzie drugą najważniejszą rolę po Słońcu – zmienia historię światów. Jowisz swoją masą przyczynił się bowiem do takiego układu planet, jaki występuje w naszym Układzie, ale to już inna opowieść.

Wielka opozycja Jowisza

Obserwatorzy mogli obserwować Jowisza przez całą noc z niedzieli na poniedziałek 26 września, kiedy gigantyczna planeta znajdowała się w opozycji. Z punktu widzenia powierzchni Ziemi opozycja ma miejsce, gdy obiekt astronomiczny wznosi się na wschodzie, gdy Słońce zachodzi na zachodzie, umieszczając obiekt i Słońce po przeciwnych stronach Ziemi. Opozycja Jowisza występuje co 13 miesięcy, przez co planeta wydaje się większa. Ale to nie wszystko. Jowisz również zbliżył się do Ziemi najbliżej od 1963 roku (prawie sześćdziesiąt lat temu). Dzieje się tak, ponieważ Ziemia i Jowisz nie krążą wokół Słońca po idealnych orbitach – co oznacza, że ​​planety mijają się w różnych odległościach przez cały rok. Przy dobrej lornetce pasy i cztery największe księżyce powinny być dobrze widoczne. W kolejnych dniach możemy nadal obserwować masywną planetę. Jeśli więc posiadacie teleskop lub lunetę zachęcamy do obserwacji planety oraz jego czterech sławnych księżyców.

Sytuacja synoptyczna

Pogodę w kraju kształtować będzie przemieszczający się powoli na wschód chłodny front atmosferyczny. Nadal pozostaniemy w polarno-morskiej masie powietrza. Na zachodzie kraju oraz na południu Polski występują chmury Sc oraz wbudowane chmury Cb cap przynoszące opady przelotne deszczu oraz opady ciągłe. W ciągu dnia należy spodziewać się zachmurzenia dużego chmurami Sc, Ac, Ci fib, Ci spi, Ac cbgen, Ci spi cbgen, Cs fib oraz wbudowane chmury Cb cap/cal. Mogą wystąpić burze. Temperatura powietrza 12 – 18°C, prędkość wiatru od 2 – 14 km/h. Po porannych mgłach i zamgleniach w ciągu dnia wilgotność powietrza obniży się w godzinach południowych od 50 % w Olsztynie do 86 % w Zakopanem.

W nocy należy spodziewać się wystąpienia mgieł i zamgleń ograniczających widzialność. Mogą również tworzyć się niskie chmury St neb. Powyżej może zalegać warstwa chmur Sc. Chmury Ac oraz Ci, Cs również będą obecne na nocnym niebie. W nocy lokalnie można także spodziewać się opadów deszczu. Temperatura powietrza 8 – 12°C.

Prognoza numeryczna pola zachmurzenia (model COSMO) na noc 26/27.09.2022