Księżyc między Wenus a Jowiszem

Opracowanie: dr Marcin Kolonko, CMM IMGW-PIB

O ile najściślejsze złączenie Wenus z Jowiszem miało miejsce początkiem marca, to oba te ciała niebieskie wraz z Księżycem będą widoczne 23 marca na wieczornym niebie. Jowisz już zmierza ku Słońcu i jest coraz niżej, natomiast blask Wenus rośnie (i tak pozostanie przez kilka następnych miesięcy).

Położenie Jowisza (Jupiter), Wenus i Księżyca w 3 kolejne wieczory marca, na 45 minut po zachodzie Slońca. W tle gwiazdozbiór Barana (Aries). Żródło: Sky and Telescope.

W to towarzystwo wprasza się Księżyc po nowiu, który minie Jowisza 22 marca wieczorem (w odległości zaledwie 2 stopni kątowych, zajdą 70 minut po zachodzie Słońca) a potem podąży kolejnego dnia ku Wenus i osiągnie z nią złączenie (w odległości 6 stopni kątowych) 23 marca, na tle gwiazdozbioru Barana.

Obraz zawierający na wolnym powietrzu, niebo, natura, góra Opis wygenerowany automatycznie Księżyc (najjaśniejsza kropka w środku kadru), Wenus (po lewej od Księżyca) i Jowisz (poniżej Wenus) na porannym niebie w obiektywie Canona 6D DSLR. Zdjęcie autorstwa Tunc Tezel z miejscowości Bursa w Turcji, wykonane 23 sierpnia 2014 r.

Takie złączenia są wdzięcznym celem do astrofotografii (przykład z 2014 roku powyżej). Te trzy ciała stanowią najjaśniejszą regularną triadę na wieczornym (lub porannym, jak na zdjęciu Tunc Tezel) niebie. Tę kolejność (Księżyc-Wenus-Jowisz) zakłócić mogą jedynie zjawiska sporadyczne, jak komety czy wybuchy supernowych.

Zdjęcie przedstawiające średniowieczny petroglif z kanionu Chaco w Nowym Meksyku, z zaznaczoną pozycją gwiazdy supernowej (z 1054 r.) i Księżyca (sierp). Rysunek dłoni prawdopodobnie przedstawia którąś z konstelacji. Żródło: Jim O’Donell.

Jednym z takich zdarzeń było powstanie M1 (znanej też jako mgławica Krab w Byku). Supernowa rozbłysnęła w 1054 roku i przez kilka miesięcy była widoczna jako bardzo jasny obiekt na nocnym niebie. Przez część tego okresu była widoczna także w dzień.

Obraz zawierający gwiazda Opis wygenerowany automatycznie Pozostałość po supernowej z 1572 roku. Zdjęcie wykonane przez NASA Chandra X-Ray Observatory.

Innym, mniej spekatakularnym przykładem, było wystąpienie supernowej w 1572 roku, w Kasjopei. Figuruje też pod nazwą supernowej Tychona de Brahe (który obserwował ją przez 16 miesięcy). Po niej także obserwujemy pozostałość po supernowej (zwaną SNR – Supernova Remnant).

Przykład supernowej (czerwony obiekt zaznaczony strzałką) w innej galaktyce w ujęciu Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Źródło: NASA HST.

Ogółem podaje się, że w czasach nowożytnych obserwowano 8 supernowych możliwych do uchwycenia gołym okiem (Wikipedia). Obecnie supernowe odkrywa się masowo za pomocą wyspecjalizowanych w tym instrumentów optycznych z dedykowanymi algorytmami. Przykład takiej odległej supernowej znajduje się na zdjęciu z Teleskopu Hubble’a.

Inna kategoria jasnych obiektów to komety – nie są ona jednak punktowe, lecz na ogół rozciągłe i ich jasność powierzchniowa jest niższa niż jasność gwiazd, nawet jeśli są blisko Ziemi.

 

 

UDOSTĘPNIJ STRONĘ