Raport końcowy (pobierz plik pdf)

zdarzenie meteorologiczne: mrozy w Europie i w Polsce w pierwszej dekadzie stycznia 2024 roku

Opracowanie przygotowali:
Kierownik zespołu: dr Grzegorz Duniec (CMM – Zakład Prognoz Numerycznych COSMO)
dr Natalia Pilguj (CMM – Zakład Analiz Meteorologicznych i Prognoz Długoterminowych)
mgr Karolina Kierklo (CBPM – Wydział w Białymstoku)
mgr Mateusz Zamajtys (CBPM – Wydział w Białymstoku)
mgr inż. Piotr Szuster (CMM – Zakład Analiz Meteorologicznych i Prognoz Długoterminowych)

Mrozy nad Europą 1-10.01.2024 – analiza synoptyczna
Silne mrozy nad Europą, w tym nad Polską, z pierwszej dekady stycznia 2024 r. związane były przede wszystkim z rozległym wyżem. Rozwijał się on dzień po dniu na północy Europy i „pompował” coraz bardziej wychłodzone powietrze z rejonu Arktyki i wyziębionego lądu Eurazji. W analizie skupimy się na mapach synoptycznych i zdjęciach satelitarnych z godziny 00 UTC (z małymi wyjątkami, czasem z powodu braku danych, jednak nadal będą to godziny nocne) ze względu na to, że najniższe wartości temperatury pojawiały się nocami oraz nad ranem. Do analizy również zostaną wykorzystane prognostyczne mapy analizowanych pól meteorologicznych, które otrzymano z symulacji numerycznych modelem IFS (ECMWF). Pomiary temperatury zostały zaprezentowane z godziny 6:00 UTC, gdyż jest to w meteorologii jeden z głównych pomiarów, chociaż czasem pojawiały się wahania, nie większe niż 1°C, tuż po tym pomiarze.
Na początku roku 1.01.2024 Europa była pomiędzy rozległym wyżem z centrum nad Finlandią (ciśnienie 1030 hPa), a niżem, którego główny ośrodek był w rejonie północnego Atlantyku, zaś wtórne ośrodki tworzyły się w wydłużonej zatoce na falujących frontach atmosferycznych. Zatoka ta swoim zasięgiem docierała do Polski i dalej aż do krajów śródziemnomorskich i czarnomorskich (rys. 1 i 2).

Rys. 1. Mapa synoptyczna Europy z dn. 01.01.2024 z godz 00 UTC (https://meteo.imgw.pl/)